1.
Proxy Sunucusu Nedir?
Proxy, proxy sunucusu ya da proxy server adlarıyla bilinen kavram, internet kullanıcısı ile internet arasındaki köprü olarak açıklanır. Kullanıcının, tüm çevrim içi hareketlerini gönderdiği proxy sunucusu, çoğunlukla, engellenmiş bir siteye erişmek için tercih edilmektedir. Okumaya devam ederek proxy nedir, nasıl kullanılır, proxy ayarı nedir ve bulut tabanlı sistemlerde proxy kullanımı gibi konuların ayrıntılarını görmek mümkün.
Türkçeye vekil sunucu olarak geçen proxy server, ziyaret edilmek istenilen web sitelerine farklı bir kanal üzerinden erişmeye yarayan bir araçtır. Proxy sunucusu nedir, sorusunun detaylı cevabını verecek olursak şöyle bir tanım yerinde olacaktır: Proxy, kullanıcı ile internet arasına giren bir ara sunucudur. Kullanıcı bir web sitesine erişmek istediğinde istek, önce proxy sunucusuna iletilir. Proxy sunucusu ise bu isteği hedef siteye yönlendirir ve aldığı cevabı kullanıcıya geri gönderir. Bu sayede kullanıcı, aslında doğrudan siteye bağlanmamış olur. Bu yöntem hem kimlik gizliliği sağlar hem de erişim kısıtlamalarını aşmaya yardımcı olur.
Proxy Ne İşe Yarar?
Proxy kullanımının sağladığı en temel faydalar ise kimlik gizliliği, erişim kontrolü, güvenli dolaşım, hız ve kurumsal kullanım olarak öne çıkmakta. Aşağıdaki listede proxy kullanımının avantajlarını görmek mümkün.
- Kimlik Gizliliği: Proxy sunucuları, kullanıcının gerçek IP adresini gizleyerek farklı bir IP üzerinden internete bağlanmasını sağlar. Bu durum her zaman tam bir gizlilik anlamına gelmese de çoğunlukla böyledir.
- Erişim Kontrolü: Engellenmiş veya kısıtlanmış web sitelerine erişim için kullanılır.
- Güvenlik: Bazı proxy türleri, kötü amaçlı yazılımlara karşı ek bir güvenlik katmanı sağlayabilir.
- İnternet Hızını Artırma: Sık kullanılan içerikleri önbelleğe alarak daha hızlı erişim sunabilir.
- Kurumsal Kullanım: Şirketler, çalışanlarının internet trafiğini proxy sunucusu üzerinden yönlendirerek hem güvenliği artırır hem de internet kullanımını kontrol altında tutar.
2.
Proxy Türleri Nelerdir?
Proxy sunucuları belli işlevlere ve sundukları gizlilik seviyesine göre farklı türlere ayrılır. En bilinen proxy türleri arasında şunlar gösterilebilir:
- Filtering Proxy: Kullanıcıların erişebileceği internet bölümlerini belirlemek için kullanılan bu proxy türü, interneti filtrelemeye yarar. Örneğin, devletin internet kısıtlamaları ya da sansürleri, proxy sunucular üzerinden gerçekleştirilir. Filtering Proxy türlerinin kullanıldığı bir diğer alansa web sayfalarının yönlendirilmesidir. İnterneti telefondan ya da tabletten kullandığınızda bir web sitesinin mobil sürümüne yönlendirilmeniz, bu proxy türü sayesinde gerçekleşir. Kısacası filtering proxy'ler hem interneti filtreleyerek belli kuruluşlar için sansür oluşturur hem de web sayfalarını belli hedeflere göre yönlendirebilir.
- Ters Proxy: Normal bir proxy sunucusunun tam tersi şeklinde işlev gören ters proxy, kullanıcının değil, sunucusunun lehine çalışır. Proxy'lerde gerçekleşen kullanıcı kimliğini gizli tutma durumu, ters proxy'lerde sunucu avantajınadır. Ancak amaç yine kullanıcının faydasına olacak şekilde kurgulanmıştır. Yani, sunucunun verilerini koruyan ters proxy sayesinde bir banka müşterisi, kendisini yanlışlıkla başka bir bankanın web sitesinde bulmaz.
- Caching Web Proxy: Sık ziyaret edilen web sitelerinin içeriklerini önbelleğe alarak kullanıcılara daha hızlı erişim imkanı sunan caching web proxy, web sitelerinin bir kopyasını tutarak çalışır. Böylece hem bant genişliği tasarrufu sağlanır hem de web sitelerinin yüklenme süresi kısalır. Diyelim ki bir kullanıcı, bu proxy türü ile bir web sitesine erişmek istiyor. Proxy'nin yapacağı ilk hareket, önbelleği taramak olur. Eğer web sitesi önbelleğe zaten kaydedilmişse bu durumda veriler, kullanıcıya direkt gönderilir. Aksi halde bilgiler önce sunucusundan alınır, daha sonra doğru sonuçlar halinde kullanıcıya geri gönderilir. Böylece daha sonra kullanılmak üzere, web sitesinin de bir kopyası hazırlanmış olur.
- CGI Proxy: Web tabanlı çalışan bu özel proxy türü, herhangi bir yazılım yüklemeye gerek kalmadan tarayıcı üzerinden erişim sağlar. Kullanıcılar CGI proxy sitelerine girerek istedikleri web sayfalarına ulaşabilir. Çoğunlukla okul, hastane ve hatta hükümetler tarafından kullanılan CGI proxy sunucusu, IP adreslerini gizlediği için belli düzeyde anonimlik elde etmek adına da kullanılabilir.
- Saydam Proxy: Kullanıcı kimliğini gizlemez ve istemcinin IP adresini hedef sunucuya iletir. Genellikle şirket içi ağlarda veya internet kafelerde kullanıcıların internet trafiğini denetlemek amacıyla kullanılır.
- Anonim Proxy: Bu proxy, kullanıcının IP adresini gizleyerek kimliğini korur. Örneğin Türkiye’de yaşayan bir kullanıcı, anonim proxy ile bir siteye bağlandığında site onu ABD’den bağlanıyormuş gibi görebilir. Böylece kullanıcının gerçek konumu ve IP’si saklanır. Ancak proxy sadece belirli web trafiğini yönlendirir. VPN’den farkı ise VPN’in tüm internet bağlantısını şifreleyip korumasıdır. Proxy yalnızca seçilen tarayıcı veya uygulama üzerinden gizlilik sağlar.
- Yüksek Anonim Proxy: En güvenli proxy türlerinden biri olan yüksek anonim proxy hem kullanıcı IP adresini gizler hem de hedef sunucuya proxy üzerinden bağlanıldığını belli etmez. Böylece maksimum gizlilik sağlanır.
Smart Proxy Nedir?
Proxy nedir ne işe yarar, sorusunun yanıtlandığı bu yazıda smart proxy tanımına da değinmek faydalı olacaktır. Peki, smart proxy nedir? Smart proxy, kullanıcı ile hedef sunucu arasındaki trafiği sadece yönlendirmekle kalmaz, aynı zamanda en hızlı ve en güvenli yolu seçerek bağlantıyı optimize eder. Yani normal bir proxy sabit bir kanal üzerinden çalışırken smart proxy, internet trafiğini analiz eder ve en uygun rotayı belirler. Bu sayede hız kaybı minimuma inerken, erişim engelleri de daha kolay aşılır.
Blockaway Proxy Nedir?
Blockaway proxy, özellikle erişim engellerini aşmak için kullanılan bir proxy türüdür ve kullanıcıların internet üzerindeki kısıtlı veya yasaklı web sitelerine erişmesine yardımcı olur. Normal bir proxy gibi çalışan blockaway proxy sunucusunun odak noktası, engellenmiş içeriklerin önündeki bariyerleri kaldırmaktır. Örneğin belirli ülkelerde kapatılmış bir haber sitesine veya sosyal medya platformuna ulaşmak isteyen kullanıcılar, blockaway proxy kullanarak bu engeli kolayca aşabilir. Diğer yandan blockaway proxy kullanımı, internet trafiğini şifrelemediği için tam bir güvenlik sağlamaz, daha çok erişim özgürlüğüne odaklanır.
Smart proxy ve blockaway proxy nedir, sorularının cevaplarının ardından proxy ayarlarının yapılışını detaylandırdığımız bölümü aşağıda bulabilirsiniz.
3.
Proxy Ayarı Nasıl Yapılır?
İnternet proxy ayarları, kullanılan cihazın ve işletim sisteminin özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak proxy ayarlarını yapmak için bilgisayarınızın veya mobil cihazınızın ağ ayarlarına girmeniz gerekir. Buradan, proxy sunucusunun IP adresi ve port numarasını girerek bağlantıyı etkinleştirebilirsiniz. Örneğin Windows işletim sisteminde “Ağ ve İnternet Ayarları” bölümünden proxy yapılandırması yapılırken macOS’ta “Sistem Tercihleri > Ağ” menüsü üzerinden proxy seçeneği bulunur. Mobil cihazlarda ise Wi-Fi ayarları içindeki “Proxy Yapılandır” alanı kullanılır. Tarayıcı bazlı proxy ayarı yapmak isteyenler, Chrome veya Firefox gibi tarayıcıların gelişmiş ayarlar menüsünden manuel proxy tanımlayabilir.
4.
Bulut Sistemlerde Proxy Kullanımı
Bulut tabanlı uygulamalarda proxy kullanımı, veri güvenliğini artırmak, erişim kontrolü sağlamak ve internet trafiğini optimize etmek açısından büyük önem taşır. Proxy sunucuları, kullanıcı ile bulut uygulaması arasında bir köprü görevi görerek hem kimlik gizliliğini korur hem de belirli IP veya lokasyon kısıtlamalarını yönetmeye olanak tanır. Böylece şirketler, bulut ortamlarında çalışan uygulamalara güvenli ve kontrollü erişim sağlayabilir, veri akışını izleyebilir ve olası tehditleri minimize edebilir. Bulut tabanlı uygulamalarda proxy kullanımının sağladığı başlıca avantajlar ve kullanım örnekleri ise aşağıdaki listede sıralanmıştır.
- Güvenli Erişim: Proxy sayesinde bulut uygulamalarına erişim, sadece yetkili kullanıcılar için sağlanabilir ve veri sızıntısı riski azaltılır.
- IP ve Lokasyon Yönetimi: Belirli coğrafi bölgelerden gelen istekler filtrelenebilir veya farklı IP’ler üzerinden yönlendirme yapılabilir, böylece global erişim kontrolü sağlanır.
- İnternet Trafiği Optimizasyonu: Proxy sunucuları, sık kullanılan veri ve kaynakları önbelleğe alarak bulut trafiğinin daha hızlı ve verimli olmasını sağlar.
- Tehdit Önleme ve Filtreleme: Zararlı içerik ve kötü niyetli erişimler proxy üzerinden engellenebilir, böylece bulut ortamının güvenliği artırılır.
- Gözlem ve Raporlama: Proxy kullanımı, bulut trafiğinin izlenmesine ve raporlanmasına olanak tanır. Böylece yöneticiler, kimlerin hangi verilere eriştiğini kolayca takip edebilir.
Ayrıca VDS Nedir, Nasıl Çalışır? başlıklı yazımız da ilginizi çekebilir.
