Server terimi, dijital dünyada veriyi ve hizmeti kullanıcıya ulaştıran merkezi bir yapı olarak tanımlanır. Çalışma prensibi, istemciden gelen talepleri alıp işleyerek uygun yanıtları göndermek üzerine kuruludur. Fiziksel, sanal ve cloud server çeşitleri, farklı ihtiyaçlara göre avantajlar sunarken doğru seçim ve yönetim, performans ile güvenliği doğrudan etkiler. Ayrıca sık karşılaşılan sunucu hataları ve terimleri, sistem yönetiminde hızlı müdahale için bilinmelidir. Devamı için yazımızı okumaya hemen başlayın!
İnternet deneyimimizin görünmeyen yüzü ve kahramanı olan server, bu yazının ana konusunu oluşturuyor. Server ne demek, nasıl çalışır, türleri nelerdir, server seçiminde nelere dikkat edilmelidir ve bulut sistemleri kullanılarak server yönetimi nasıl yapılmalıdır, gibi pek çok sorunun detaylı yanıtını burada bulmanız mümkün. İşte, karşınızda sunucu ne demek, sorusunun yanıtı!
Web sunucu, başka cihazlara veya yazılımlara veri, hizmet veya kaynak sağlayan özel bir bilgisayar olarak tanımlanır. Her saniye milyonlarca internet kullanıcısı, dünyanın farklı noktalarındaki server'lara farklı istekler gönderir. Sunucuların görevi ise istemcilerden gelen bu talepleri karşılayıp onlara cevap vermektir. Bu süreçse sadece milisaniyeler içinde gerçekleşir. Diyelim ki siz internet tarayıcınıza bir taleple gittiniz. Tarayıcınız, sizin talebiniz üzerine, bağlı olduğu sunucuya bir istek gönderir. Server, ilgili isteğe karşılık gelen veriyi iletir. Üstelik bu durum yalnızca web sayfaları için geçerli değil. Server, siz her dosya paylaşma isteğinden bulunduğunuzda, e-posta göndermeye çalıştığınızda, veri tabanı yönetimi yaptığınızda ya da uygulama çalıştırmaya kalktığınızda devrededir.
Yapılarına bakıldığında ise server'ların çok güçlü bir işlemciye, büyük bir belleğe ve çok gelişmiş soğutma sistemlerine sahip olduklarını söylemek mümkün. Ne de olsa bu sistemler, çok sayıda kullanıcıya aynı anda hizmet vermek üzere 7 gün 24 saat çalışabilecek şekilde tasarlanmıştır. Ayrıca bugünün dijital dünyasında sunucuları, yalnızca fiziksel makinelerden ibaret gibi düşünmemek gerekir. Sanallaştırma ve bulut teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte bir fiziksel donanım üzerinde birden çok sanal web sunucusu çalıştırmak mümkündür. Bu da kullanıcılara esneklik, ölçeklenebilirlik ve maliyet açısından büyük avantajlar sunar.
DNS demişken DNS Nedir, Nasıl Çalışır? başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.
Server nasıl çalışır, sorusunun yanıtını, aşağıdaki liste ile adım adım görebilmek mümkün.
Server ne demek, sorusuna yanıt aradığımız bu yazıya, fiziksel ve sanal sunucu karşılaştırması ile devam ediyoruz. Fiziksel server, adından da anlaşılacağı üzere, bir veri merkezinde ya da kurum içi altyapıda kullanılan, donanımı tamamen tek bir kullanıcıya ya da iş yüküne ait olan gerçek, somut bir sunucudur. Bu tür sunucular genellikle yüksek performans ve özel kaynak kontrolü gerektiğinde tercih edilir. Donanım doğrudan kullanıcıya tahsis edildiğinden dolayı tüm işlem gücü ve depolama da fiziksel olarak o makineye ait olur.
Sanal server ise bir fiziksel sunucu üzerinde yazılım aracılığıyla oluşturulan ve izole bir şekilde çalışan dijital sunucu birimidir. Hypervisor adı verilen sanallaştırma teknolojileri sayesinde tek bir fiziksel sunucu üzerinde birden fazla sanal sunucu barındırılabilir. Tüm bu özellikleri ile bu model, kaynakları daha verimli kullanma, ihtiyaçlara göre ölçeklenebilme ve maliyet avantajı gibi önemli faydalar sağlar.
Kısacası fiziksel sunucular daha fazla kontrol ve özel donanım erişimi sunarken sanal sunucular esneklik, yönetim kolaylığı ve yüksek erişilebilirlik özellikleriyle öne çıkar. Özellikle cloud altyapısında, sanal server kullanımı artık neredeyse standart haline gelmiştir, demek mümkün.
Bir önceki bölümde bahsedilen sanallaştırma teknolojileri sayesinde cloud server'lar, fiziksel donanım üzerinde çalışmakla birlikte, bu altyapı kullanıcıdan soyutlanmış şekilde hizmet verir. İnternet bağlantısı üzerinen erişilebilen bu sunucular, geleneksel fiziksel sunuculara göre pek çok avantaj sunar. Şöyle ki:
Web sunucu nedir, konusu içerisinde server seçimi tüyolarına da değinerek ilerliyoruz. Server seçimi, altyapı ihtiyaçlarını karşılamanın ötesinde performans, güvenlik, ölçeklenebilirlik ve maliyet gibi birçok kritik faktörü de gözetmeyi gerektirir. İster küçük ölçekli bir web sitesi ister yüksek trafikli bir uygulama için olsun doğru server yapısı, sistemin sağlıklı çalışması ve büyümeye uyum sağlaması açısından son derece kritiktir. Server seçerken öncelikle işlemci gücü, bellek ve depolama alanı gibi ihtiyaç duyulan kaynaklar doğru analiz edilmelidir. Ayrıca sistemin kesintisiz çalışması gerekiyorsa yüksek erişilebilirlik, yük dengeleme ve yedekleme gibi özellikler de göz önünde bulundurulmalıdır. Trafik hacminin zamanla artabileceği durumlarda ise ölçeklenebilir bir yapı tercih edilmelidir. Tüm bunlara ek olarak güvenlik seviyesi de seçimde önemli bir rol oynar. Özellikle hassas veri işleyen sistemlerde firewall, DDoS koruması, şifreleme protokolleri ve erişim kontrolleri gibi güvenlik katmanlarının sunucu altyapısına entegre olması çok önemlidir. Son olarak yönetim yükü ve teknik bilgi düzeyini de bu seçim sürecinde göz ardı etmemek gerekir. Kendi altyapısını yönetecek teknik ekibi bulunmayan işletmeler için yönetilebilir sunucular veya bulut tabanlı çözümler daha pratik bir yol sunacaktır.
Bir işletme, server yönetimi yapmak istediğinde bunu iki şekilde gerçekleştirebilir: Kendisi ya da yönetilebilir sunucu hizmetleri aracılığıyla. İşletmenin kendisinin yürüttüğü manuel yönetimde sunucu kurulumu, bakımı, güncellemeleri ve güvenlik önlemleri tamamen kurumun teknik ekibi tarafından gerçekleştirilir. Bu yöntem, daha fazla kontrol imkanı sunar; ancak yüksek teknik bilgi ve zaman yatırımı da gerektirir. Öte yandan yönetilebilir sunucu hizmetleri, alanında uzman sağlayıcıların altyapıyı ve sunucu yönetimini üstlendiği, müşterilerin ise sadece kullanım ve iş süreçlerine odaklandığı çözümlerdir. Bu model, özellikle teknik ekibi sınırlı olan veya altyapı yönetimiyle uğraşmak istemeyen işletmeler için ideal olabilir. Ayrıca 7/24 destek, otomatik yedekleme, güvenlik güncellemeleri de yönetilebilir sunucu hizmetlerinin sağladığı avantajlardan birkaçı olarak sıralanabilir.
Ayrıca Veri Sızıntısı Nedir? başlıklı yazımız da ilginizi çekebilir.
Sunucudan hiçbir yanıt alınamadığını gösterir; genellikle sunucu cevap vermiyor veya bağlantı problemi var demektir.
Sunucuya yapılan istek karşılığında yanıt alınamadığını belirtir; sunucu kapalı, meşgul veya erişim engellenmiş olabilir.
HTTP 400 hatasıdır; istemciden gelen istekte bir sorun olduğunu ve sunucunun isteği anlayamadığını ifade eder.
Uzak sunucuya bağlantı kurulamadığını belirtir; ağ sorunu, sunucu kapalı veya erişim engelli olabilir.
RADIUS sunucusunun yanıt vermediği, kimlik doğrulama işleminin başarısız olduğu anlamına gelir.
Sunucunun bakımda olduğunu ve geçici olarak hizmet veremediğini bildirir.
Sunucunun güvenilirliğinin doğrulanamadığı, bağlantının güvenlik riskine açık olabileceği anlamına gelir.
Sunucunun sisteme veya ağa başarıyla tanımlandığını ve aktif olduğunu belirtir.
Girilen sunucu adresinin geçersiz veya yanlış formatta olduğunu ifade eder.
Formu doldurun, sizinle iletişime geçelim! BT operasyonlarınız için başarının altyapısını birlikte kuralım.
